159 jaar volksvertegenwoordiging in Suriname

Op 8 mei 2025 (vandaag) is het precies 159 jaar geleden dat de eerste volksvertegenwoordiging in Suriname, de Koloniale Staten, bijeenkwam. Deze historische mijlpaal markeert bijna anderhalve eeuw van parlementaire ontwikkeling, hervorming en democratische vertegenwoordiging. Ter gelegenheid van deze datum blikken we kort terug op de belangrijkste momenten uit de parlementaire geschiedenis van ons land.

Koloniale Staten

Na de verkiezingen van 5 april 1866 werd de Koloniale Staten ingesteld als volksvertegenwoordiging. De eerste zitting werd officieel geopend op 8 mei 1866 door Jasper Ganderheyden. De Koloniale Staten bestond uit dertien leden, van wie negen door de kiezers werden gekozen en vier door de Gouverneur werden benoemd.

Met de inwerkingtreding van de nieuwe staatsregeling in 1936 werd de naam Koloniale Staten gewijzigd in Staten van Suriname. Het aantal leden werd verhoogd naar vijftien: tien werden gekozen door stemgerechtigde burgers en vijf benoemd door de gouverneur.

Het algemeen kiesrecht

In 1948 werd het algemeen kiesrecht ingevoerd en het ledental uitgebreid tot 21. De eerste verkiezingen volgens dit stelsel vonden plaats in mei 1949.

In 1963 werd het aantal leden verhoogd naar 36: 24 werden gekozen volgens het personenmeerderheidsstelsel en twaalf volgens het stelsel van evenredige landelijke vertegenwoordiging. Bij landsverordening van 28 december 1966 werd het ledental uitgebreid tot 39.

Het militair gezag

In 1975, bij de onafhankelijkheid van Suriname, onderging het college opnieuw een naamswijziging en werd het voortaan aangeduid als het Parlement van de Republiek Suriname. Op 25 februari 1980 vond een staatsgreep plaats, waarna de Grondwet buiten werking werd gesteld.

Enkele maanden later werd het parlement, bij Algemeen Decreet A van 13 augustus 1980, officieel ontbonden. In deze periode werden alle wettelijke regelingen – de zogenoemde decreten – uitgevaardigd door het militair gezag en de regering.-.